De afgelopen 2 maanden zijn naast “Stikstof”, met name “Voedselzekerheid” en “Verdienmodel van de Boer” de twee meest gehoorde termen in de agrarische community en in de Hofstad. Waar ik ook kom en met wie ik ook spreek, overal komen deze twee “Buzz Words” boven drijven… En volkomen terecht! Wat mij echter zorgen baart is dat deze termen ook worden gebruikt om de broodnodige transitie van ons voedsel- en landbouwsysteem te vertragen en dwarsbomen. De meest gehoorde reacties zijn: “De consument is niet bereid te betalen voor duurzame producten waardoor er voor de boer die wil vergroenen geen verdienmodel is” of “leuk die plannen om het Europese landbouw- en voedselsysteem te verduurzamen, maar nu even niet. Er is namelijk door de oorlog in Oekraïne en wij moeten voor voedselzekerheid zorgen”. Ik heb hier vorige maand al aandacht aan besteed (lees hier).

Ik snap deze redenatie, maar ik ben het hier niet mee eens. Dat komt vooral omdat ik merk dat deze argumenten met name worden misbruikt door de “status quo lobby”. Dat zijn de bedrijven, politici en belangenbehartigers die de onomkeerbare transitie als een bedreiging voor hun eigen belangen zien en daarom het proces vakkundig proberen te traineren. Iedereen mag uiteraard zijn eigen lobby voeren, in dit geval is echter het cruciale verschil dat het niet alleen een economische discussie is, maar veel meer een brede maatschappelijke kwestie. De onomkeerbare consequenties van wel of niet handelen, hebben een enorme impact op ons allemaal zowel nu als in de toekomst… En niet alleen hier in de polder, maar over de hele wereld.

Het kan en moet anders!
Wij zitten volop in een biodiversiteits- en klimaatcrisis. Onze bodems raken in razend tempo uitgeput, slechts 1% van ons grondwater is nog schoon, op de Veluwe zijn 80% van de zweefvliegen verdwenen en sinds 1990 zijn er 70% minder weide- en akkervogels. Ik kan nog even doorgaan met meer zorgwekkende cijfers, maar volgens mij snapt iedereen dat het anders moet en dat wij de landbouw- en voedseltransitie moeten versnellen in plaats van vertragen.

Voedselzekerheid en het Verdienmodel van de Boer zijn twee kanten van dezelfde medaille
Maar dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de boeren. Wij moeten als samenleving echt aan de bak en veel meer een gezamenlijke verantwoordelijkheid nemen. Wij moeten duurzame boeren waarderen (zowel financieel en maatschappelijk) voor de rol die ze spelen. Want deze boeren zijn niet alleen producenten van lekker en gezond eten, ze zijn ook hoeders van de natuur, klimaathelden, beschermers van water en gezondheidsprofessionals. Maar misschien nog het allerbelangrijkste: ze koesteren, beschermen en zorgen voor een vruchtbare bodem waar over 200 jaar nog steeds gezond voedsel kan worden geproduceerd. Dat is pas echt voedselzekerheid, want ons bestaansrecht is afhankelijk van vruchtbare bodems en robuuste, veerkrachtige ecosystemen.

Met elke extra hectare landbouwgrond die wordt omgeschakeld op bijvoorbeeld biologische landbouw, neemt de toekomstbestendigheid van het voedselsysteem toe. Het produceren van gezond en lekker eten, en het zorgen voor de natuur en het klimaat gaan hand in hand. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Naast alle andere voordelen levert de biologische landbouw een meetbare bijdrage aan de voedselzekerheid vandaag, morgen en over 200 jaar.

Mocha Cookie Crumble Frappucinno & Biologische aardappelen
En de consument? Die is best bereid om deze boeren te steunen door een meerprijs te betalen maar dan moet hij/zij wel weten waarvoor men betaald. Daar hebben wij nog een wereld te winnen. Uiteraard is er ook een groep die zich dit niet kan veroorloven en daar moeten wij als samenleving met de politiek een sociaaleconomische oplossing voor vinden. Maar ik heb nu over een zeer grote groep consumenten die zonder blikken of blozen een kleine € 5,00 betaalt voor een “Mocha Cookie Crumble Frappuncino To Go” maar niet € 0,20 meer wil betalen voor een kilo biologische aardappelen. Het is dus niet altijd een kwestie van geld maar van prioriteiten. Bij deze wil ik dan ook iedereen oproepen om een bijdrage te leveren aan voedselzekerheid en het verdienmodel van de boer door niet alleen te kiezen voor biologisch maar ook om de boodschap met je omgeving te delen dat iedere keer dat je een winkel instapt, je kan kiezen voor de wereld die je wilt.