Marian Blom is al meer dan 20 jaar werkzaam in de biologische sector in Nederland en al zo’n 15 jaar op Europees niveau. Binnen Bionext is Marian verantwoordelijk voor de thema’s wetgeving, onderzoek en projecten voor plantaardige productieketens. Ze zit al vanaf 2007 in de landenraad van IFOAM (International Federation of Organic Agricultural Movements). Het IFOAM bestuur, waar Marian vicevoorzitter is, vormt een belangrijke gesprekspartner voor de Europese Commissie. Zo geven de bestuursleden advies over het Europese landbouwbeleid, zijn ze snel op de hoogte van de genomen besluiten en hebben ze belangrijke contacten op internationaal niveau.

Marian vertelt: “De afgelopen jaren heb ik veel geleerd en ook kunnen bijdragen aan versterking van IFOAM EU als een brede organisatie die opkomt voor de belangen van de hele biologische productieketen. Marian wil zich de komende tijd inzetten voor realisatie van de visie van IFOAM EU die deels is overgenomen door de Europese Commissie. Meer biologisch land en meer biologisch in het schap en een wetgeving die past bij de idealen van de beweging.

Afgelopen najaar nam Marian deel aan een bijzonder jubileumcongres waar IFOAM zijn vijftigste verjaardag vierde. Marian: “In 2022 is het vijftig jaar geleden dat IFOAM werd opgericht. Niet helemaal toevallig: in de jaren ’60-‘70 werden mensen steeds ongeruster over de toekomst van onze planeet. Na jaren van groei, stijgende welvaart en productie verschenen de eerste wereldwijde rapporten waaruit bleek dat grondstoffen zouden opraken, en dat we bezig waren de natuur en onze eigen gezondheid te beschadigen. Die maatschappelijke onrust leidde in Nederland in 1972 tot de oprichting van o.a. van Stichting Natuur en Milieu, maar ook duurzaamheidscentrum De Kleine Aarde. In datzelfde jaar 0te verenigen in een ‘International federation of organic agricultural movements’, oftewel IFOAM. In die 50 jaar heeft IFOAM ontzettend veel bijgedragen aan de ontwikkeling van de biologische landbouw en voedselproductie in de wereld. Om dat te vieren werd er een jubileumcongres gehouden in Goesan, Zuid-Korea. Verdieping, verbreding en verbinding: die thema’s kwamen ruimschoots aan bod.”

Pak die Bosatlas erbij…

“Voordat ik eind september afreisde naar Zuid-Korea, pakte ik mijn Bosatlas en bekeek het land eens goed. En ik verwonderde me over de plek. Helemaal aan de andere kant van de aardbol, bungelend in de Oost-Chinese zee, omgeven door machtige buren. In het noorden Rusland, in het westen China en het oosten Japan. Via land afgesloten van het continent door Noord-Korea. Dat zijn grote verschillen, maar er zijn ook overeenkomsten met Nederland: een vol, geïndustrialiseerd en exportgericht land met een grote zeehaven. 51 Miljoen mensen op een gebied dat 2,5 keer Nederland beslaat. In vergelijking met Nederland een wat hogere bevolkingsdichtheid en een wat lager BNP. En ook een bescheiden areaal biologische landbouw (2,3% t.o.v. 4%).

In dat land vond van 30 september tot en met 15 oktober het IFOAM-Goesan International Organic Expo plaats, in de gemeente Goesan in Zuid-Korea. “Waarom nu in dat land?” dacht ik nog. “Waarom niet in Bonn, waar al sinds jaar en dag het hoofdkantoor van IFOAM Organics International is gevestigd? Niet al te ver van de gebouwen van de Verenigde Naties? Dichterbij ook. Maar dat is natuurlijk wel erg egocentrisch van mij als Europeaan. Als ik deel uit wil maken van een serieuze wereldwijde beweging kan ik niet verwachten dat alles voor mij comfortabel op treinafstand blijft, terwijl de rest van de wereld naar Europa komt vliegen. Ik ontkwam er dus dit keer niet aan: het vliegtuig. Op naar Zuid Korea!

En wel naar Goesan, een gebied dat midden in Zuid-Korea ligt. Goesan is de bakermat van de biologische landbouw in Zuid-Korea. Invloedrijke Koreaanse consumenten- en producenten coöperaties zoals Hansalim en Icoop hebben er hun productiegebied. Coöperatie Hansalim verenigt het enorme aantal van 850.000 (!) consumenten en 2300 biologische boeren. Die grote coöperaties hebben netwerken met winkels, vakantieparken en fabrieken. Zo sliepen we tijdens ons verblijf in een hotel dat werd gerund door bio-coöperatie I-Coop, met een biologische bierbrouwerij op het terrein en een restaurant waar biologisch eten werd geserveerd. Ook het kantoor van IFOAM Azië is in Goesan gevestigd, net als het hoofdkantoor van de internationale biologische boerenvereniging (INOFO). IFOAM Azië viert in dit jaar ook een jubileum, ze bestaan 10 jaar als regionale afdeling. Jonger dus dan de regio-afdeling Europa, die 20 jaar bestaat.

Betrokkenheid op microniveau: zelfs de burgemeester doet mee

Echt verrassend vond ik de manier waarop de biologische landbouw wordt ondersteund in Azië. Een belangrijke pijler onder het fundament van IFOAM Azië zijn namelijk gemeentes, burgemeesters en gouverneurs. En dat is fundamenteel anders dan in Europa, waar vooral bedrijven, coöperaties, verenigingen, certificeerders en onderzoekers lid zijn. Die lokale overheden hebben zich in Azië verenigd in ALGOA: Asian Local Governments for Organic Agriculture voor 100% een activiteit van IFOAM Azië. Meer dan 200 overheden uit geheel Azië maken er deel van uit. Jaarlijks komen ze bij elkaar, om tips uit te wisselen en te bespreken hoe overheidsactie en beleid de groei in de biologische sector kan bevorderen. En IFOAM Azië verzorgt (betaalde) trainingen voor overheidsambtenaren.

Een bijzonder eigenzinnig groepje met overheidsdienaren bevindt zich in de Filippijnen. Daar is een alliantie opgericht van 168 burgemeesters en gouverneurs die biologische landbouw in de Filippijnen willen bevorderen. Dat doen ze omdat ze ervan overtuigd zijn dat goed lokaal beleid een van de snelste manieren is om biologische landbouw te verspreiden. Wat deze organisatie bijzonder maakt is dat het lidmaatschap echt voorbehouden is aan burgemeesters en gouverneurs in persoon. De uitvoering varieert van gemeente tot gemeente, maar sommige burgemeesters hebben het gebruik van synthetische pesticiden in hun gebied bijvoorbeeld volledig verboden. En nog sterker, in de gemeente Kauswagan werd in het afgelopen decennium een programma opgezet ‘From Arms to Farms’ waarbij biologische landbouw werd ingezet om armoede en honger en (vaak als gevolg daarvan) terrorisme te bestrijden. Met succes: Kauswagan’s From Arms to Farms Programme - futurepolicy.org. Biologisch gaat daar over onafhankelijkheid, bestaanszekerheid en voedselsoevereiniteit. Het is toch prachtig dat die gemeentes biologische landbouw omarmen als een deel van de oplossing voor maatschappelijke problemen in hun gebied? Dat ze uit een keuze voor een gezonde toekomst, kiezen voor biologisch?

En het is een initiatief dat ook relevant is voor Nederland en voor Europa. De maatschappelijke uitdagingen verschillen natuurlijk enorm. Het gaat hier niet om terrorisme maar wel om een gezonde leefomgeving voor mensen om in te leven. Het gaat niet om voedsel voor je eigen familie, maar wel om gezond voedsel voor consumenten die daarom vragen. Ik stel me voor dat ook in Nederland ook gemeentes en burgemeesters een veel actievere rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van biologische landbouw in hun gebied. Dat er, naast de VNG (vereniging van Nederlandse gemeentes) een VBG wordt opgericht, een vereniging van Biologische Gemeenten.”

Je hoeft niet altijd de wereld over te vliegen om verbinding te voelen met mensen aan de andere kant van de aardbol. Maar dit internationale bezoek, waarbij ik als Europeaan met meerdere van ‘de zeven vinkjes’ even helemaal uit mijn bekende bubbel stapte - was het dubbel en dwars waard. Samen met anderen uit totaal ander culturen een visie delen over gezond voedsel produceren, én van elkaar leren hoe dat in totaal verschillende settings werkt – dat levert blijvend inspiratie op in mijn dagelijks werk!